Het afgelopen jaar heeft de werkgroep Licenties, naast de (her)onderhandelingen voor nieuwe licenties, een viertal prioriteiten als thema’s uitgewerkt in subwerkgroepen: Gebruiksrecht, open access, verwerkersovereenkomsten en ebooks.
Gebruiksrecht
Hoewel we al vele jaren licenties afsluiten met contentleveranciers is het gebruiksrecht voor die content niet altijd even goed geregeld. Zo blijft er bij een groot aantal databanken onduidelijk bestaan over wat docenten en studenten mogen doen met de content die onder de licentie valt. Daarom is er een nieuwe clausule opgesteld voor in de licentie-overeenkomsten die expliciet regelt dat content opgenomen kan worden in digitale leeromgevingen en readers zonder dat hiervoor aanvullende vergoedingen via Stichting PRO betaald hoeven te worden. Ook zorgt het er voor dat digitale artikelen via IBL gedeeld mogen worden en dat het zonder aanvullende toestemming beschikbaar gemaakt mag worden voor studenten met een (visuele) handicap.
Aangezien de meeste overeenkomsten voor drie jaar zijn afgesloten zal de nieuwe gebruiksrecht clausule de komende jaren geleidelijk zijn intrede doen in nieuwe overeenkomsten.
Open access
Ook voor open access is er bij het gebruiksrecht een nieuwe bepaling opgesteld. Deze voorziet er in dat als gelicenseerde content afkomstig is van een auteur die werkzaam is op een hogeschool, deze content via de groene route opgenomen mag worden in de repository van de hogeschool. Deze bepaling zal ook geleidelijk ingevoerd worden en ongetwijfeld tot interessante discussies aan de onderhandelingstafel leiden.
Open access gaat echter verder dan alleen de content waar licentie-overeenkomsten voor zijn. Er is een set met beoogde afspraken en voorwaarden opgesteld door de subwerkgroep Open Access aan de hand waarvan in 2019 gesprekken met uitgevers gevoerd zullen worden met wie er geen SURF licentie-overeenkomsten zijn gesloten. Doel van deze gesprekken is het regelen van open access afspraken voor auteurs die werkzaam zijn in het hbo. Op die manier wil de werkgroep Licenties het medewerkers van alle hogescholen makkelijker maken hun eigen artikelen, boeken en andere publicaties open access beschikbaar te maken via de HBO Kennisbank.
Ebooks
In 2018 heeft de subwerkgroep Ebooks een set aan voorwaarden opgesteld op basis waarvan de werkgroep Licenties en SURFmarket kunnen onderhandelen met (Nederlandse) uitgevers. Het blijkt echter lastig te zijn om met uitgevers over ebooks te onderhandelen aangezien ze deze via hun eigen platformen aanbieden (of via EBSCO) en daarbij hun eigen voorwaarden afdwingen. In 2019 wil de werkgroep Licenties verkennen hoe – en of – dit te doorbreken valt.
Verwerkersovereenkomsten
De mogelijke gevolgen van de nieuwe privacywetgeving op het afsluiten van licenties was een groot thema in 2018. Er was veel onduidelijkheid bij juristen, LCP-ers en hogescholen over de vraag of verwerkersovereenkomsten wel of niet nodig waren bij het afsluiten van contentlicenties.
De werkgroep Licenties nam in september 2018 het standpunt in dat er vooralsnog geen verdere acties ondernomen worden m.b.t. verwerkersovereenkomsten. Tenminste, tot de noodzaak ertoe definitief wordt aangetoond door juristen, SURFmarket of de Autoriteit Persoonsgegevens. Voor aansluitingen op SURFcontext is een verwerkersovereenkomst wel vereist maar voor de licentie op content zelf laten we de keuze aan de individuele leverancier of instelling om een verwerkersovereenkomst af te sluiten. In 2019 staan er geen activiteiten rondom verwerkersovereenkomsten gepland.
LCP-dag 2019
Wat wel gepland is in 2019 is natuurlijk de jaarlijkse LCP-dag. Deze vindt plaats op 21 maart 2019 en daar zullen we de LCP-ers bijpraten over alle actuele ontwikkelingen en onderwerpen.